Glosa krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z 8 grudnia 2020 r. w zakresie sposobu ustalania liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia w rozumieniu art. 31 ust. 3 pkt 3 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
https ://doi.org/10.31971/2299-2332.2023.17.4
Słowa kluczowe:
Sąd Najwyższy, warunki zagrożenia, środki ochrony indywidualnej, ubezpieczenie społeczneAbstrakt
W ocenie autora zastosowanie środków ochrony indywidualnej, które zmniejszają narażenie pracowników na czynnik szkodliwy poniżej poziomu dopuszczalnego, nie daje podstaw do niekwalifikowania takiego zatrudnienia jako wykonywania pracy w warunkach zagrożenia. Stosowanie środków ochrony indywidualnej nie powoduje eliminacji zagrożenia, a tym samym nie ma wpływu na liczbę osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Sąd Najwyższy nie zauważa, że przyjęte przez niego stanowisko praktycznie likwiduje różnicowanie składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Przepisy prawa nie dopuszczają, aby praca była wykonywana w sytuacji przekroczenia wartości dopuszczalnej czynnika szkodliwego bez zapewnienia środków ochrony indywidualnej. Tym samym nie może występować sytuacja pracy w warunkach zagrożenia zdefiniowanych przez Sąd, gdyż stanowi ona naruszenie prawa objęte sankcją z art. 283 § 1 kodeksu pracy.
Bibliografia
Augustyńska, Danuta. „Ocena ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas w świetle przepisów europejskich i krajowych”. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 2–4 (2002): 4–7.
Bielska-Brodziak, Agnieszka. Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
Choduń, Agnieszka. Aspekty językowe derywacyjnej koncepcji wykładni prawa. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2018.
Gacek, Witold, Majchrzycka, Katarzyna. „Środki ochrony indywidualnej”. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 3 (2004): 53–60.
Halasz, Artur. Defi nicje pojęć prawnych w ustawodawstwie dotyczącym podatków obrotowych. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 2019.
Koradecka, Danuta. Zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi w środowisku pracy. Tom 6. Warszawa: CIOP-PIB, 2000.
Koradecka, Danuta i in. Opracowanie zasad monitorowania stanu narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy spełniających standardy obowiązujące w krajach UE w ramach działalności Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy. Warszawa: CIOP-PIB, 2003.
Krause, Marcin. „Ocena ryzyka zawodowego w aspekcie miejsca i warunków wykonywania pracy”. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie 100 (2017): 209–224.
Lis, Teresa, Nowacki, Krzysztof. Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy w zakładzie przemysłowym. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2005.
Obolewicz, Jerzy. „Zagrożenia zdrowia i życia w środowisku pracy”. Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych 3–4 (2017): 30–35.
Rzepecki, Jan. „Mechanizm różnicowania składki na ubezpieczenie wypadkowe.” Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 11 (2004): 29–31.
Rzepecki, Jan. „Składki i świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego ZUS – funkcjonowanie systemu”. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 11 (2006): 22–25.
Rzepecki, Jan. „Zasady różnicowania stopy procentowej składki na społeczne ubezpieczenie wypadkowe”. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 6 (2009): 12–15.
Smoliński, Dariusz. „Zarządzanie dokumentami w obszarze bhp – wypełnianie ZUS IWA”. Atest Ochrona Pracy 9 (2018): 4–8.
Smoliński, Dariusz. „Kłopotliwy ZUS IWA”. Inspektor Pracy 6, 7–8 (2020).
Zawieska, Wiktor M., red. Ryzyko zawodowe: metodyczne podstawy oceny. Warszawa: CIOP-PIB, 2007.
Zieliński, Maciej. Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2017.
AKTY PRAWNE / LEGAL ACTS
Ustawa z 26.06.1974 Kodeks pracy. T.j. Dz.U. 2022, poz. 1510, z późn. zm.
Ustawa z 30.10.2002 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. T.j. Dz.U. 2022, poz. 2189, z późn. zm.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. T.j. Dz.U. 2003, nr 169, poz. 1650, z późn. zm.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 23.12.2004 w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2005. Dz.U. nr 285, poz. 2849, z późn. zm.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 5.08.2005 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne. Dz.U. nr 157, poz. 1318.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2.02.2011 w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. T.j. Dz.U. 2023, poz. 419.
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 12.06.2018 w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz.U. 2018, poz. 1286, ze zm., z 2020, poz. 61 i 2021, poz. 325.
Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 15.03.2022 w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie
różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. Dz.U., poz. 740.
ORZECZNICTWO / CASE LAW
Uchwała Sądu Najwyższego z 16.02.2023. Sygn. akt III UZP 6/22, LEX nr 3487076.
Wyrok Sądu Najwyższego z 8.12.2020. Dostęp 20.04.2023, http://www.sn.pl/orzecznictwo/SitePages/Baza_orzeczen.aspx?
ItemSID=47500-6e9ffc09-7b83-4b3d-8c04- f640e774865f&ListName=Orzeczenia3&Sygnatura=II+UK+186%2f19.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 27.11.2012. Sygn. akt III AUa 624/12, LEX nr 1237776.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 30.04.2015. Sygn. akt III AUa 555/14, LEX nr 1963906
