Praca jako ryzyko ubezpieczeniowe
Słowa kluczowe:
odpowiedzialność, praca, ryzyko, świadczenia majątkowe, wypadek przy pracyAbstrakt
Praca może być uznana za zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika. Ponieważ praca jest ryzkiem, którego nie można wyeliminować, w przepisach prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sformułowana została normatywna zasada pełnego ryzyka pracodawcy za szkodę jaka nastąpić może na zdrowiu lub życiu pracowników. Ustawodawca, konstruując definicje wypadku przy pracy, postąpił według reguły omnia causa fiunt. Koniecznym warunkiem wykorzystania tej zasady w postępowaniu o ustalenie charakteru prawnego zdarzenia faktycznego lub zasądzenie od pracodawcy zatrudniającego w chwili wypadku poszkodowanego pracownika jednorazowego odszkodowania oraz przyznanie innych świadczeń majątkowych i usług socjalnych ofierze wypadku lub – w razie jego śmierci – uprawnionym członkom jego rodziny jest dopełnienie wymagań określonych w art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej – nagłości i zewnętrzności zdarzenia faktycznego, przedstawionego w niniejszym artykule.
Bibliografia
Black H.C., Black’s Law Dictionary. Definitions of the Terms and Phrases of American and English Jurisprudence, Ancient and Modern, West Publishing Co., St. Paul, Minn. 1983.
Konwencje i zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy 1919–1994, Tom I (1919–1966), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Loga J., Wypadek przy pracy. Pojęcie prawne, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1981.
Pisarczyk Ł., Ryzyko pracodawcy, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
Sanetra W., Ryzyko osobowe zakładu pracy, PWN, Warszawa 1971.
Świątkowski A.M., Roszczenie o dopuszczenie do pracy w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Przegląd Sądowy” 2016, nr 2.
Świątkowski A.M., Zasada omnia aut nihil w społecznym ubezpieczeniu wypadkowym, [w:] Z. Góral (red.), Studia z prawa pracy. Księga pamiątkowa ku czci Docenta Jerzego Logi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007.
Szubert W., Ochrona pracy. Studium społeczno-prawne, PWN, Warszawa 1966.
Wyka T., Ochrona zdrowia i życia pracownika jako element treści stosunku pracy, Difin, Warszawa 2003.
AKTY PRAWNE
Konwencja nr 12 MOP Ligii Narodów dotycząca odszkodowań za nieszczęśliwe wypadki w rolnictwie z dnia 25 października 1921 r.
Konwencja nr 17 MOP dotycząca odszkodowań za wypadki przy pracy z dnia 10 czerwca 1925 r.
Konwencja nr 121 MOP dotyczącą świadczeń w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych z dnia 8 lipca 1964 r.
Dekret z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (tekst jedn. DzU 1958, nr 23, poz. 97).
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. (DzU nr 78, poz. 483).
Ustawa – Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (tekst jedn. DzU 2004, nr 98, poz. 959 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. DzU 2009, nr 167, poz. 1322 z późn. zm.).
ORZECZNICTWO
Wyrok Trybunału Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 września 1958 r. (TR III 149/58, OSPiKA 1960, nr 3, poz. 63).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 1962 r. (I CR 330/62, OSNCP 1964, nr 3, poz. 47).
Uchwała składu siedmiu Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1963 r. (III PO 15/62, OSNCP 1963, nr 10, poz. 215).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 1984 r. (II PRN 2/84, OSPiKA 1985, nr 4, poz. 71 z glosą J. Logi).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 1998 r. (II UKN 24/99, OSNAPiUS 2000, nr 18, poz. 697).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1998 r. (II UKN 349/98, OSNAPiUS 2000, nr 2, poz. 78).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 1999 r. (II UKM 523/98, OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 396).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2000 r. (II UKN 107/00, OSNAPiUS 2002, nr 14, poz. 342).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2006 r. (II UK 40/06, OSNCP 2007, nr 19-20, poz. 291).
Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2014 r. (II UK 558/13, OSNP 2016, nr 2, poz. 24).
