Wykorzystanie sztucznej inteligencji w polityce publicznej na przykładzie zabezpieczenia społecznego
https://doi.org/10.31971/2299-2332.2023.18.5
Słowa kluczowe:
sztuczna inteligencja, zabezpieczenie społeczne, e-administracja, big dataAbstrakt
Artykuł prezentuje przykłady zastosowania sztucznej inteligencji (AI) w polityce publicznej państwa, zwłaszcza w obszarze zabezpieczenia społecznego. Dokonano analizy pojęcia sztucznej inteligencji, piśmiennictwa oraz dotychczasowych doświadczeń wykorzystania AI w zabezpieczeniu społecznym, prezentując nie tylko korzyści, ale także ograniczenia i wyzwania wynikające z zastosowania tej technologii w zabezpieczeniu społecznym.
Bibliografia
AI in Social Protection, raport Niemieckiego Towarzystwa na rzecz Współpracy Międzynarodowej Sp. z o.o. (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH) i Azjatyckiego Banku Rozwoju (Asian Development Bank, ADB), Bonn, 2020. Dostęp 20.05.2024. https://socialprotection.org/sites/default/files/publications_files/GIZ_ADB_AI%20in%20social%20protection.pdf.
Artificial intelligence in social security institutions: The case of intelligent chatbots, opracowanie na stronie ISSA. Dostęp 20.05.2024. https://www.issa.int/analysis/artifi cial-intelligence-social-security-institutions-case-intelligent-chatbots.
Artificial Intelligence in Social Security: Background and Experiences, opracowanie na stronie Międzynarodowego Stowarzyszenia Zabezpieczenia Społecznego. Dostęp 20.05.2024. https://www.issa.int/analysis/artificial-intelligence-social-security-backgroundand-experiences.
Blouin Lou. AI's mysterious ‘black box’ problem, explained, artykuł na stronie Uniwersytetu Michigan-Dearborn. Dostęp 20.05.2024. https://umdearborn.edu/news/ais-mysterious-black-box-problem-explained.
Czeka nas technologiczne bezrobocie? Opinie ekonomistów, Panel Ekonomistów „Rzeczpospolitej”. Dostęp 20.05.2024. https://klubekspertow.rp.pl/panel-ekonomistow/art39756431-czeka-nas-technologiczne-bezrobocie-opinie-ekonomistow.
ELA TECH. Artifi cial Intelligence: New Chapter for the Labour Market?, konferencja Europejskiego Urzędu ds. Pracy, Madryt, 1.02.2024 r. Dostęp 20.05.2024. https://www.ela.europa.eu/en/news-event/events/ela-tech-conference-2nd-edition-artifi cial-intelligencenew-chapter-labour-market.
EMC – cyfrowe wyzwania, konferencja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa, 21.03.2024 r. Dostęp 20.05.2024. https://www.zus.pl/documents/10182/11367612/program+konferencji.pdf/bca05f87-e9ac-1e8e-479a-259656c22a1d.
Explanatory memorandum on the updated OECD defi nition of an AI system, „OECD Artificial Intelligence Papers” 8 (2024).
Gen-AI: Artificial Intelligence and the Future of Work, dokument roboczy IMF, Waszyngton, 2024.
Glaze, Kurt, Daniel Ho, Gerald Ray, Christine Tsang. ”Artificial Intelligence for Adjudication: The Social Security Administration and AI Governance”. W: The Oxford Handbook of AI Governance, 779–796. Oxford: Oxford University Press, 2022.
Hankiewicz Kamila. How to retain your institutional knowledge when employees retire (& how can AI simplify this), artykuł w portalu Medium. Dostęp 20.05.2024. https://kamila.medium.com/how-to-retain-your-institutional-knowledge-when-employees-retire-howcan-ai-simplify-this-f64c1df1a189.
Hasło „Inteligencja”. W: Encyklopedia PWN. Dostęp 20.05.2024. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/inteligencja;3915042.html.
Here's how you can utilize AI to transfer knowledge from late career professionals to younger generations, artykuł (wygenerowany przez AI) w serwisie LinkedIn. Dostęp 20.05.2024. https://www.linkedin.com/advice/3/heres-how-you-can-utilize-ai-transfer-knowledge-g2owc.
How Artificial Intelligence May Affect the Landscape of Social Security – Part 1, stenogram z 26 Krajowego Forum Niepełnosprawności (USA). Dostęp 20.05.2024. https://www.ssa.gov/ndf/documents/24-478%20NDF%20-%20How%20Artificial%20Intelligence%20May%20Affect%20the%20Landscape%20of%20Social%20Security%20%E2%80%93%20Part%201.pdf.
Iszkowski, Wacław, Ryszard Tadeusiewicz. „Na marginesie dyskusji o sztucznej inteligencji”. Nauka 4 (2023): 49–70, DOI: 10.4425/nauka.2023.148227.
Kaniewski, Piotr, Krzysztof Kowacz. Co jeśli AI zawiedzie, czyli odpowiedzialność cywilna za sztuczną inteligencję, opracowanie w serwisie ITwiz. Dostęp 20.05.2024. https://itwiz.pl/co-jesli-ai-zawiedzie-czyli-odpowiedzialnosc-cywilna-za-sztuczna-inteligencje/.
Kaniewski, Piotr, Paulina Perkowska. Trudne związki sztucznej inteligencji i prawa autorskiego, opracowanie w serwisie ITwiz. Dostęp 20.05.2024. https://itwiz.pl/trudne-zwiazki-sztucznej-inteligencji-i-prawa-autorskiego/.
Liczba ubezpieczonych w ubezpieczeniu emerytalnym i rentowych według wybranych tytułów ubezpieczeń, Portal statystyczny ZUS. Dostęp 20.05.2024. https://psz.zus.pl/kategorie/ubezpieczeni/ubezpieczenia-emerytalne-i-rentowe.
Program zintegrowanej informatyzacji państwa. Warszawa: Ministerstwo Cyfryzacji, 2016.
Przegląd Strategii Rozwoju Sztucznej Inteligencji na Świecie. Warszawa: Fundacja digitalpoland, 2018.
Rejestr dostawców środka identyfikacji elektronicznej przyłączonych do węzła krajowego. Dostęp 20.05.2024. https://mc.bip.gov.pl/wezel-krajowy-zintegrowani-dostawcy-srodka-identyfikacji/rejestr-dostawcow-srodka-identyfikacji-elektronicznej-przylaczonych-do-wezla-krajowego.html.
Ruggia-Frick, Raul. “Applying emerging data-driven technologies in social security. Country experiences and ISSA Guidelines”. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka 4 (2021).
Parlament Europejski 2019–2024, Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 14 czerwca 2023 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji) i zmieniającego niektóre akty ustawodawcze Unii (COM(2021)0206 – C9-0146/2021 – 2021/0106(COD)). Tekst przyjęty: P9_TA(2023)0236; Strasburg, 14.06.2023 r. Dostęp 20.05.2024. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2023-0236_PL.html.
Shaping Tomorrow: AI in Social Security and Work Capacity Assessment, sympozjum Europejskiego Stowarzyszenia Lekarzy Orzeczników (European Union of Medicine in Assurance and Social Security – EUMASS), Bruksela, 06.03.2024 r. Dostęp 20.05.2024. https://eumass.eu/symposium-ai/#PROGRAMME.
Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2023 r. Szczecin: GUS, 2023.
Strategia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2021–2025. Warszawa: ZUS, 2021. Dostęp 25.12.2023. https://www.zus.pl/documents/10182/39611/Strategia_ZUS_2021-2025.pdf/7c10bc59-ef78-b5b6-7ca6-8c98c7bec71f.
Uścińska, Gertruda. Prawo zabezpieczenia społecznego. Warszawa: C.H.Beck, 2021.
Uścińska, Gertruda. Use of AI for social security coordination, referat wygłoszony podczas międzynarodowej konferencji pt. ELA TECH. Artifi cal Intelligence – New Chapter for Labour Market?, zorganizowanej przez Europejski Urząd Pracy (European Labour Authority), Madryt, 1.02.2024 r., materiał niepublikowany.
Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (Akt w sprawie sztucznej inteligencji) i zmieniające niektóre akty ustawodawcze Unii, COM/2021/206, Dostęp 20.05.2024. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52021PC0206.
Wykaz dostawców usług zintegrowanych z węzłem krajowym. Dostęp 20.05.2024. https://mc.bip.gov.pl/wezel-krajowy-integrowanidostawcy-uslug/wezel-krajowy-zintegrowani-dostawcy-uslug.html.
STRONY INTERNETOWE/WEBSITES
Dostęp 20.05.2024. https://www.gov.pl/web/popcwsparcie/co-to-jest-uczenie-maszynowe--inteligentna-analiza-danych.
Dostęp 20.05.2024. https://www.oracle.com/pl/artifi cial-intelligence/machine-learning/what-is-deep-learning/.
Dostęp 20.05.2024. https://pl.shaip.com/blog/a-guide-large-language-model-llm/.
Dostęp 20.05.2024. https://mindboxgroup.com/pl/artifi cial-intelligence-machine-learning-i-neural-network-co-je-laczy-a-co-dzieli/.
Dostęp 20.05.2024. https://www.oracle.com/pl/big-data/what-is-big-data/.
Dostęp 20.05.2024. https://bigglo.pl/slownik/co-to-jest-inzynieria-i-analiza-danych/.
Dostęp 20.05.2024. https://rpms.pl/piaskownice-regulacyjne-jakie-korzysci-moga-niesc-dla-fi ntechu/.
Dostęp 25.05.2024. https://pl.shaip.com/blog/the-only-guide-on-ai-training-data-you-will-need-in/.
